طنز (فقه)طنز، یعنی سخن یا نمایش تمسخرآمیز در قالب ادبی می باشد. ۱ - معنای طنزطنز در لغت به معنای سخن تمسخرآمیز و به سخره گرفتن دیگری آمده است؛ لیکن در کاربرد امروزی معنای خاصی پیدا کرده که عبارت است از شیوه بیان ادبی؛ اعم از شعر و نثر و نیز نمایش که در آن با هدف اصلاح رفتارهای بشری، عیبها و کاستیهای فردی و اجتماعی به تمسخر گرفته می‌شود. [۱]
فرهنگ بزرگ سخن.
بنابراین، طنز چهره و جلوه‌ای آراسته و خوشایند دارد؛ اما مقصود از آن، توهین و تحقیر ناخوشایند مورد طنز؛ اعم از فرد، گروه و جامعه است. [۲]
رسائل فقهی، علامه جعفری، ج۱، ص۳۲۰.
۲ - کاربرد فقهیاز احکام آن در استفتائات سخن گفته‌اند. ۳ - احکامطنز با محتوا و هدف اهانت به مسلمان و هتک حرمت و آشکار کردن عیب او، حرام است. [۴]
توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۹۷۲.
برخی گفته‌اند: طنز، خلاف واقع است و غالباً رویکرد هتک حرمت و اهانت دارد؛ از این رو، به حکم اوّلی جایز نیست، مگر در مواردی که به قراین و شواهد لفظی و حالی نزد مخاطبان چنین رویکردی نداشته باشد. [۵]
رسائل فقهی، علامه جعفری، ج۱، ص۳۲۸ ۳۲۹.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، زیر نظر آیت‌الله محمود هاشمی‌شاهرودی، ج۵، ص۲۱۳، برگرفته از مقاله«طنز». |